Rituelen en blinde devotie bij Taylor Swift: de grootste popster van het moment onderstreept haar status in Amsterdam (2024)

Klap-klap – middenin ‘You Belong With Me’ klapt ineens bijna de hele Johan Cruijff Arena twee keer in de handen. ‘I’m the one who makes you laugh when you know you’re ’bout to cry’, zong Taylor Swift, en blijkbaar weet iedereen dat dat het exacte moment is dat je even in je handen moet klappen, en dan niet nog eens op dezelfde beat een maat later. Alleen die ene keer.

Het zijn bijzondere rituelen. Klein en onschuldig, maar secuur uitgevoerd, donderdagavond in de Arena in Amsterdam, tijdens de eerste van drie shows van Taylor Swift daar.

Swifties en Swift vormen een symbiotische relatie. Dat wisten we, maar in Nederland kon je dat nog niet eerder van zo dichtbij zien. Ze stond als piepjonge countryzangeres in 2011 in Ahoy, en in 2015 in de Ziggo Dome, toen haar imagokantelende album 1989 net uit was. In de jaren erna groeide ze uit tot megaster die alle records zowel online als live breekt. En met haar Eras Tour, een greatest hits-show op de piek van haar carrière, kan ze haar hegemonie onderstrepen en haar status als grootste popster van het moment verankeren. Dat voelt live op momenten een beetje als de EO Jongerendag, maar dan één waar het lijdend voorwerp echt komt. De blinde devotie, de emoties, de onzekerheid, de spanning, de rituelen (het uitwisselen van vriendschapsarmbandjes verdient diepgaand antropologisch onderzoek).

Militaire precisie

„Dat kennen we van TikTok”, verklaart een vijftienjarige fan haar encyclopedische kennis van de Swift-gebruiken. Bij ‘Fearless’ steekt ze achteloos haar handen in hartjesvorm omhoog, en met haar iedereen. Ergens tijdens ‘Delicate’ roepen ze plots allemaal „One two three let’s go bitch!”, bij ‘Don’t Blame Me’ gillen ze „Take us to church!”, en in ‘I Can Do it With a Broken Heart’ steken ze met militaire precisie hun arm met ledlampje hoog in de lucht. De op afstand bestuurde lampjes, uitgedeeld bij de ingang, knipperen perfect getimed mee. „Kijk, nu gaat ze haar hoed bij iemand opzetten”, zegt de fan nog voordat Swift ‘22’ in heeft gezet, waarbij ze op goed moment inderdaad haar hoed bij een jong meisje opzet.

Een heel groot scherm had ze , en een overmaatse catwalk met meer mogelijkheden dan een Zwitsers zakmes

Taylor Swift zelf onderging het als een grote zus die tevreden ziet dat iedereen de geheime handdruk kent. Cool en relaxed wond ze met onwaarschijnlijk gemak de Arena om haar pink, lachend en zwaaiend terwijl ze nummers van al haar albums (‘era’s’) speelde. Uitstekend bij stem, zonder een druppeltje zweet of zichtbare vermoeidheid. Gelukkig moest ze een keer haar neus snuiten – ook maar een mens.

Geen acrobatische trucs

Ze houdt het vooral bij het uitvergroten van het subtiele, zonder acrobatische trucs of groot vuurwerk. De liedjes bleven centraal staan. Een heel groot scherm had ze wel, en een overmaatse catwalk met meer mogelijkheden dan een Zwitsers zakmes, waar soms luiken opengingen waar Swift in verdween of uit opdook, of dat in afzonderlijk bewegende platformen omhoog kwam. Vooral mooi was het hoe elke ‘era’ een andere vibe in het stadion bracht. Metershoge pastelkleurige bloemblaadjes bij Lover, spanning rond Reputation, pure bubblegumpop rond 1989, en bij de nummers van Folklore en Evermore dook een complete met mos bedekte blokhut op waar een soort heks-achtige processie plaatsvond, waarbij haar dansers zwaaiden met lichtgevende bowlingballen. Spektakel, maar wel subtiel spektakel.

Dromerige knallers

Bij de nummers van het wat mindere laatste album The Tortured Poets Department zakte het voor de neutrale kijker iets in, ook al zijn songs als ‘Fortnight’, ‘Down Bad’ en ‘Who’s Afraid of Little Old Me?’ wel weer sterk, zo achter elkaar. Maar dat ze die eerst speelde en pas eindigde met de nummers van het veel sterkere Midnights was slim. Bovendien zakte juist bij dat blokje de zon eindelijk en kregen dromerige knallers als ‘Lavender Haze’ en ‘Anti-Hero’ net dat beetje meer sfeer van het donker.

En dan, al had je het al 242 keer op TikTok gezien, is het toch spectaculair als Swift letterlijk stagedivet en ze zo hup, ín het podium duikt en het lijkt alsof ze onder de catwalk door de zaal zwemt. Wat dan overblijft na 45 songs en drie uur? Wat was nou het beste? „Alles. Echt, alles”, zegt de vijftienjarige.